Bogdana Bogusławska-Dobosz przyjmuje, że Kościół rzymskokatolicki, zajmujący pryncypialne stanowisko wobec życia i jego wartości, jest zamkniętym, samoodtwarzającym się systemem społecznym, a jego nauka społeczno-moralna jest kodem, zbiorem nakazów i zakazów, za pomocą których system ten jest identyfikowany.

Istnieją co najmniej dwa ważne powody, dla których ta książka powinna była powstać. Pierwszy stanowi potrzeba przybliżenia, uwypuklenia i przełożenia na język czynów – sformułowanej w początkach ubiegłego stulecia – idei związków między prawidłowościami rozwoju a nauczaniem. Wyartykułował ją Lew S. Wygotski, niedoceniony przez współczesnych, „odkrywany” w ostatnich dekadach przez psychologów z uniwersytetów Europy Zachodniej i USA. W Polsce znalazł przed laty kontynuatora i propagatora w osobie Anny I. Brzezińskiej.

Filozofię Kartezjusza postrzegam i przedstawiam w tej rozprawie jako przykład specyficznego racjonalizmu. Decydująca rola przyznana została w nim przez Kartezjusza ludzkiemu intelektowi. Stąd zaliczam tę filozofię do jednej z odmian racjonalizmu intelektualistycznego. Inne jego odmiany pojawiły się w czasach starożytnych w filozofii Platona i Arystotelesa, a w czasach późniejszych w scholastyce. Do każdej z nich filozof ten zgłaszał swoje zastrzeżenia. Z każdej jednak z nich również coś przejmował.